Ankara Barosunun internet sayfasında, anonim şirketlere, avukat bulundurup bulundurmadıkları hakkında bilgi vermeleri yönünde yazı gönderildiği yönündeki duyuru metnine istinaden mükelleflerimizin idari para cezası yaptırımları ile karşı karşıya kalmaması için açıklama yapılması zorunluluğunu doğmuştur.
Anonim şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğunun yasal dayanağı 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35 nci maddesine eklenen ve aşağıda yer alan üçüncü fıkra1 hükmüdür.
‘’ Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir. Ancak, Türk Ticaret Kanununun 272 nci maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet Savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan onaltı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir.”
Kanun’daki sermaye miktarının beş katı ifadesi için Türk Ticaret Kanun’undaki esas sermaye miktarına bakılmalıdır. Avukatlıkla ilgili yukarıda yer alan düzenlemenin yürürlük kazandığı tarihte yürürlükte olan mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 272’nci maddesindeki düzenlemenin aynen korunduğu yürürlükteki 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 332’ nci maddesi ile ön görülen esas sermaye miktarı 50.000,00-TL’dir. Bu bağlamda, esas sermaye miktarı 250.000,00 TL ve üzerinde olan anonim şirketlerin sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorunda oldukları açıktır.
Bu doğrultuda, bahse konu anonim şirketler sözleşmeli avukat ya da sigortalı avukat bulundurarak yükümlülüklerini yerine getirmiş olacaklardır. Bu yükümlülük kapsamında ilgili anonim şirketlerin, kendilerine Baro Başkanlıkları tarafından tebliğ edilen yazıların tebliğ tarihinden itibaren 10 gün2 içerisinde, sözleşmeli avukat bulunduruyorlar ise avukatlık sözleşmesi ile ilgili ücret ödemelerini gösteren serbest meslek makbuzu ödeme belgesi örneklerini, eğer çalıştırılan avukat sigortalı maaş bordroları örneklerini ilgili Baro Başkanlığı’na sunmaları gerekmektedir. Birden fazla sigortalı avukat ile çalışılması halinde ise avukatlardan yalnızca birisine ait maaş bordroları örneğinin Baro Başkanlığı’na sunulması ise yeterli olacaktır.
İdari Para Cezası Tutarının Hesaplanması
Avukat bulundurma yükümlülüğünü yerine getirmeyen anonim şirketlere Cumhuriyet Savcısı tarafından, sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan 16 yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgari ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idari para cezası düzenlenmektedir.
Buna göre, sözleşmeli avukat bulundurmayan anonim şirketlere şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Cumhuriyet Savcısı tarafından verilecek idari para cezası, 2019 döneminde her ay için 5.116,80-TL3 olarak uygulanacaktır. Yani 2019 yılında 12 ay boyunda sözleşmeli avukat bulundurmayan bir anonim şirkete Cumhuriyet Savcılığı aracılığıyla 61.401,60-TL ye varan idari para cezası düzenlenebilecektir.
Uygulama Anayasa'ya Aykırılık Teşkil Etmekte midir?
Avukatlık Kanunu ile getirilen bu yükümlülüğün sermaye şirketleri yönünden anayasaya aykırılığı ileri sürülmüşse de Anayasa Mahkemesi E.2010/10 K.2011/110 sayı ve 30 Haziran 2011 tarihli kararı 4 ile getirilen yükümlülüğü oybirliği ile Anayasa'ya uygun bulunmuştur. Dolayısıyla düzenlemenin anayasaya aykırılığı ile ilgili konu da gündemden kalktığı için bu kadar yüksek idari para cezalarına uğramamak için zorunluluğa uymakta fayda bulunmaktadır.
Saygılarımızla5…
1 2 Mayıs 2001 tarih 4667 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle eklenen ve 23 Ocak 2008 tarih 5728 sayılı Kanunun 329 nci maddesi ile değiştirilerek 8 Şubat 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
2 19 Haziran 2002 tarihli RG’ de yayınlanan Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Kanunu Yönetmeliği’ nin 25 nci maddesinde, bilgi verme süresi 10 gün olarak belirlenmiştir.
3 (2019 yılı Brüt Asgari Ücret 2.558,40 * 2 )
4 18 Şubat 2012 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır.
5 Sirkülerlerimizde yer alan bilgiler belli bir konunun veya konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi vermek ve yorum yapmak amacını taşımaktadır. Detaylı bilgi konusunda müşavirliğimizle iletişime geçilmesini önemle hatırlatırız.